ကထိန္သကၤန္း

ဗုဒၶဘုရားသည္ ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္ျမတ္၌ကိန္း၀ပ္စံမၸယ္တင္႔တယ္စြာ
သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ သကၤန္းလ်ာႏြမ္းနယ္ပါးရွား ပါေ၀ယ်ကတိုင္းသား
ဘဒၵ၀ဂၢီညီေနာင္သံုးက်ိပ္(၃၀)ပါးတို႔အားအေၾကာင္းျပဳ၍
ကထိန္အလွဴျဖစ္ေပၚလာပါသည္။ကထိန-ဟူေသာပါဠိစကားသည္
“ခင္းျခင္း (သုိ႔) (ရဟန္းေတာ္မ်ားအား) ကပ္လွဴျခင္း” ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။
ကထိန္အလွဴကုိ လူမ်ားသာမက ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိယ္တုိင္လည္း လွဴဒါန္းႏုိင္သည္။
နတ္မ်ားလည္း လွဴဒါန္းခြင္႔ရွိသည္။

ကထိန္ခင္းရန္ လုိအပ္သည့္ကိစၥ -၈-ပါး

၁။ ကထိန္သကၤန္းကို အလႉခံမႈ၊

၂။ ကထိန္ခံထုိက္ေသာပုဂိၢဳလ္ကို သံဃာေတာ္တို႔က စိစစ္ေရြးခ်ယ္ေပးမႈ၊

၃။ ထိုေရြးခ်ယ္ခံရသူအားသိမ္တြင္း၌ ကမၼဝါဖတ္၍ ကထိန္သကၤန္းကို ေပးမႈ၊

၄။ တိစီဝရိက္ အဓိ႒ာန္တင္ သကၤန္းေဟာင္းကိုပစၥဒၶိဳရ္ျပဳ အဓိ႒ာန္စြန္႔မႈ၊

၅။ ခင္းမည့္ သကၤန္းသစ္ကို ကပၸဗိႏၵဳထိုးမႈ၊

၆။ သကၤန္းအမည္ျဖင့္အဓိ႒ာန္တင္မႈ၊

၇။ ႏွဳတ္ျမြက္၍ ခင္းမႈ၊

၈။ အႏုေမာဒနာျပဳမႈ။

ကထိန္္ခင္းခံရမည့့့္ ရဟန္း၏ အဂၤါ -၈-ပါး

၁။ ပုဗၺကရဏံဇာနာတိ- ေရွးဦးစြာ ျပဳလုပ္ရမည့္ကိစၥရပ္တို႔ကို သိရ ျပဳရျခင္း၊

၂။ ပစၥဳဒၶါရံ- ပစၥဳဒၶိရ္ျပဳတတ္ရျခင္း၊

၃။ အဓိ႒ာနံ- အဓိ႒ာန္တင္တတ္ရျခင္း၊

၄။ အတၴာရံ- ခင္းပံုခင္းနည္း သိထားရျခင္း၊

၅။ မာတိကံ- မာတိကာကို သိထားရျခင္း၊

၆။ ပလိေဗာဓံ- ေၾကာင့္ၾကကို သိထားရျခင္း၊

၇။ ဥဒၶါရံကထိန္ႏႈတ္ပံုကိုသိထားရျခင္း၊

၈။ အာနိသံသံ- အာနိသင္တို႔ကို သိထားရျခင္း။
၄င္းအဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာရဟန္းမွသာကထိန္ခံထိုက္သည္။

ကထိန္အာနိသိသင္ -၅-ပါး

ကထိန္ခင္းရေသာရဟန္းေတာ္မ်ားခံစားရသည့္ကထိန္အက်ိဳး-၅-ပါးျဖစ္သည္။

၁။အ နာမႏၲ စာရ- ထင္ရွားရွိေသာရဟန္းကိုမပန္ၾကားမူ၍ ၿမိဳ႕တြင္းရြာတြင္းဆြမ္းဖိတ္ရာအိမ္သို႔သြားႏိုင္ျခင္း

၂။ အ သမာဒါန စာရ- အဓိ႒ာန္တင္ၿပီးေဆာင္ေသာသကၤန္းကိုမယူမူ၍သြားႏိုင္ေနႏိုင္ျခင္း

၃။ ယာဝ ဒတၳစီဝရ- အလိုရွိတိုင္းသကၤန္းကိုအဓိ႒ာန္ဝိကပၸနာမျပဳမူ၍ထားႏိုင္ျခင္း

၄။ ဂဏ ေဘာဇန- ထမင္းစားၾကြပါစသည္ျဖင့္မအပ္ေသာဖိတ္ျခင္းရွိေသာဆြမ္းေဘာဇဥ္ကိုစားႏိုင္ျခင္း

မွတ္ခ်က္။ ။ပုံမွန္အရဆုိလွ်င္ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိဆြမ္းစားပင္႔လွ်င္
“ဒကာ+ဒကာမတုိ႔ကတပည့္ေတာ္တုိ႔အိမ္“ဆြမ္းဘုဥ္းေပးႂကြပါ
ဘုရား၊ မုန္႔တီဆြမ္းဘုဥ္ေပးႂကြပါဘုရား”စသည္ျဖင္႔ မိမိကပ္လွဴမည့္
စားဖြယ္ ေနာက္၀ယ္ “ဆြမ္း”ဟူေသာ စကားလုံးထည့္ၿပီးပင္႔ဖိတ္မွရဟန္းေတာ္မ်ား
ဒကာ+ဒကာမမ်ား ပင္႔ဖိတ္၍ ကပ္လွဴေသာဆြမ္းခဲဖြယ္မ်ား ဘုဥ္းေပးေကာင္းသည္။
ဒါေပမယ္႔ဘုရားရွင္ခြင္႔ျပဳလုိက္ေသာကထိန္ေၾကာင္႔ကထိန္အက်ိဳးခံစားခြင္႔ရေသာ
ရဟန္းေတာ္မ်ားစားဖြယ္ေနာက္၀ယ္ “ဆြမ္း”ဟူေသာ စကားလုံးမပါဘဲဖိတ္မန္၍
လွဴဒါန္းကလည္းဘုဥ္းေပးေကာင္းသည္။

၅။ကထိန္ခင္းေသာေက်ာင္းတိုက္၌ကထိန္ခင္းၿပီးေနာက္တေပါင္းလျပည့္ေန႔အတြင္း
သံဃာအားလွဴေသာသကၤန္းလ်ာပုဆိုးကိုလည္းေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ သကၤန္းကိုလည္းေကာင္း၊
ထိုေက်ာင္းတိုက္ရွိ ကထိန္ အႏုေမာဒနာျပဳေသာ ရဟန္းတို႔သာ ရႏိုင္ျခင္း၊

မွတ္ခ်က္။ ။ ဒကာ+ဒကာမ်ားကကထိန္အာနိသင္ရေသာရဟန္းေတာ္မ်ားအား
ဤအက်ိဳး၅ပါးခံစားရေအာင္လုပ္ေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ရဟန္းေတာ္မ်ား
အက်ိဳး၅ပါးရရွိသလုိဒကာ+ဒကာမမ်ားလည္းအႏၱရာယ္ကင္းစြာခရီးသြားႏုိင္ျခင္း၊
အဆိပ္အေတာက္မခံစားရျခင္းစသည့္ အက်ိဳးမ်ား ရရွိႏုိင္ပါသည္။

ကထိန္သကၤန္း-၃-မ်ဳိး

ကထိန္ခင္းရန္အတြက္ဘုရားရွင္ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ေသာသကၤန္းသံုးမ်ဳိးရွိသည္။

၁။ သံဃာဋိ- ဒုကုဋ္ေခၚႏွစ္ထပ္သကၤန္းႀကီး

၂။ ဥတၱရာသေဂၤါ- ကိုယ္ဝတ္ေခၚ ဧကသီ

၃။ အႏၲရဝါသေကာ-ခါးဝတ္ေခၚ သင္းပိုင္အထက္ပါသကၤန္း-၃-ထည္
တုိ႔တြင္ ကထိန္ခင္းမည့္သကၤန္း၌ လုိအပ္ေသာ အဂၤါမ်ား

အဟေတန အတၱတံ ေဟာတိ ကထိနံ

သကၤန္းအသစ္ျဖင့္ ကထိန္ခင္းမွ ကထိန္ေျမာက္ပါသည္။

အနိမိတၱကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ဘယ္သကၤန္း ၊ ဘယ္အမ်ိဳးအစား သကၤန္း စသည္ျဖင့္ နိမိတ္မျပပဲ
အလိုလိုျဖစ္ေပၚလာေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းမွကထိန္ေျမာက္ပါသည္။

အပရိကထာကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ဤသကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းမည္ဟု ပရိယာယ္မဆိုပဲ အလိုလို ျဖစ္ေပၚလာေသာ
သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ေျမာက္ပါသည္။

အကုကၠဳကေတန အေတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

မငွားေသာ သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ေျမာက္ပါသည္။

အသႏၷိဓိကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းမည့္ ေန႔မေရာက္မီ ေက်ာင္း၌ မသိုမွီး မထိန္းသိမ္းထားေသာ
သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ေျမာက္ပါသည္။

အနိႆဂၢိေယန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းမည့္ ေန႔မေရာက္မွီ ေက်ာင္းကို ႀကိဳတင္ ပို႔မထားေသာ သကၤန္း ၊
ကထိန္ခင္းမည့္ ေန႔ေရာက္မွ ေက်ာင္းကို ပို႔ေသာ
သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ေျမာက္သည္။

ပဥၥေကန ဝါ အတိေရကပဥၥေကန ဝါ တဒေဟဝ သဥၦိေႏၷန
သမဏၰလီကေတန အတၳတံ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းသည့္ ေန႔တြင္ အိမ္ႀကီးအိမ္ငယ္ႏွင့္တကြ ငါးခန္း (သို႔မဟုတ္) ငါးခန္းထက္
ပိုေအာင္ ျဖတ္ခ်ဳပ္ထားေသာ သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ေျမာက္သည္။

ကထိန္ မေျမာက္ေသာ သကၤန္းမ်ား

န ဒဠီွကမၼကရဏ မေတၱန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ႏွစ္လႊာစပ္ကာမွ်ျဖင့္ႏွစ္လႊာစပ္ထားေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းလွ်င္ကထိန္မေျမာက္

န နိမိတၱကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ဤသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းမည္ဟုနိမိတ္ျပေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းလွ်င္ကထိန္မေျမာက္

န ပရိကထာကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ဤသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းမည္ဟုပရိယာယ္ဆို၍ရေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းလွ်င္ကထိန္မေျမာက္

န ကုကၠဳကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ေခတၱ ငွားေသာ သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ မေျမာက္

န သႏၷိကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းမည့္ေန႔မေရာက္မီေက်ာင္း၌သိုမွီးထားေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းလွ်င္ကထိန္မေျမာက္

န နိႆဂိၢေယန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းမည့္ေန႔မေရာက္မီေက်ာင္းကိုႀကိဳတင္ပို႔ထားေသာသကၤန္းျဖင့္ကထိန္ခင္းလွ်င္ကထိန္မေျမာက္

န အညၾတ ပဥၥေကန အတိေရကပဥၥေကန ဝါ တဒေဟဝ သဦၦေႏၷန
သမဏၰလီကေတန အတၳတံ ေဟာတိ ကထိနံ

ကထိန္ခင္းသည့္ ေန႔တြင္ အိမ္ႀကီးအိမ္ငယ္နွင့္တကြ ငါးခန္း (သို႔မဟုတ္) ငါးခန္းထက္ ပိုေအာင္ ျဖတ္မထားေသာ သကၤန္းျဖင့္ ကထိန္ခင္းလွ်င္ ကထိန္ မေျမာက္။
(အိမ္ႀကီး/အိမ္ငယ္)ဟူသည္ သကၤန္းမွာ ပါေသာ အဖြဲ႕မ်ားကုိ ဆုိလုိသည္။
ကထိန္သကၤန္းအား ညတ္သကၤန္း၊ ကထိန္လ်ာသကၤန္း၊ မိုးေပၚက်သကၤန္း၊
မသိုးသကၤန္းဟု အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚေ၀ၚၾကသည္။

ကထိန္ “ညတ္သကၤန္း”ဆိုသည္မွာ..

ကထိန္ ခင္းထုိက္ေသာ ရဟန္းအား ကထိန္ခင္းမည့္ သကၤန္းကို
“ညတၱိဒုတိယ ကမၼ၀ါစာ”ဖတ္ၿပီး ေပးအပ္ရသည္ကို စြဲ၍
ကထိန္းသကၤန္းကုိ “ညတ္သကၤန္းႀကီး”ဟု ေခၚၾကပါသည္။
ကထိန္ခင္းမည့္ သကၤန္းသည္ ဒုကုဋ္ ႏွစ္ထပ္သကၤန္းမွ “ညတ္”သကၤန္းဟု မဆုိလုိပါ။
သင္းပုိင္၊ ဧကသီ တထည္ထည္ျဖင္႔ လည္းေကာင္း၊ သင္းပိုင္၊ ဧကသီ ထြဲထားသည့္
ဒြိစံုျဖင္႔ လည္းေကာင္း ကထိန္လွဴဒါန္း ႏိုင္ပါသည္။


ဤကထိန္အေၾကာင္းကို ေမာင္ေလး မွစုေဆာင္းမွ်ေ၀ေပးထားျခင္းပါ။
အမွားပါပါကကြန္မန္႔တြင္ျပင္ခဲ့ေပးႏိုင္ပါသည္။


မခ်စ္ရ